نیاز به شناخت رابطه و پیوند هویت ملّی، زبان و ادب فارسی، اندیشکدۀ ادبیات پایداری حوزۀ هنری انقلاب اسلامی را برانگیخت تا مجموعه نشست‌هایی را در این زمینه با بهره‌گیری از اندیشه‌وران و صاحب‌نظران تدارک ببیند. در این نشست‌های علمی، زبان‌شناسان و ادب پژوهان، نسبت میان این دو مقوله را کاویده و شناسانده‌اند و معلوم است که ره‌آورد این پژوهیدن‌ها و کاویدن‌ها گرچه همسان و هم‌تراز نیست، اما چشم‌اندازهایی تازه و بدیع را فراروی ما می‌گشاید.

فهرست

پیش‌گفتار / 7

معرفی سخنران (دکتر مسعود کوثری) / 11

بخش اول / 15

سخنی کوتاه (دکتر محمدرضا سنگری) / 15

مقدمه / 21

هویت از نظر هگل و کانت / 22

عناصر هویت / 24

خلق جهان در آثار ادبی / 33

جمع‌بندی (دکتر محمدرضا سنگری) / 35

منابع / 37

معرفی سخنران (دکتر مهدی سعیدی) / 39

بخش دوم / 41

مقدمه / 41

جایگاه «هویت» در ادبیات داستانی و جامعه‌شناسی / 42

سیر تاریخی هویت ملّی و هویت ایرانی / 46

روایت‌ها دربارۀ هویت ایرانی / 48

سیر تاریخی هویت ایرانی / 51

مرحلۀ بنیادین بازسازی هویت ایرانی یا ساخت اولیۀ هویت ایرانی: عهد ساسانیان / 52

مرحلۀ سکون و رکود هویت ایرانی (دو قرن اول هجری) / 54

مرحلۀ تجدید حیات (دورۀ حکومت‌های محلی ایرانی همچون طاهریان، صفاریان و سامانیان) / 55

مرحلۀ حکومت سلجوقیان / 58

مرحلۀ حکومت ایلخانان مغول / 60

مرحلۀ حکومت صفویان / 62

مرحلۀ جدید ( دو قرن اخیر) / 64

جمع‌بندی (دکتر محمدرضا سنگری) / 69

پرسش و پاسخ / 70

منابع / 75

فهرست اعلام / 79